In 2015 is de cao-afspraak gemaakt om Bouwplaats-ID te ontwikkelen en te implementeren op de Nederlandse bouwplaatsen. Dit instrument moet eerlijk en veilig werken op de bouwplaats bevorderen. Daarnaast versterkt het de positie van de werkenden en verlaagt het de administratieve lasten voor de werkgever.
Bouwplaats-ID is een ‘bouwplaatsregistratiesysteem’ dat wordt ingezet op bouwplaatsen vanaf een bepaalde grootte. Bouwplaats-ID brengt de onderlinge relaties op de bouwplaats in kaart tussen hoofdaannemer (project), onderaannemers, werkenden en ZZP’ers. De hoofdaannemer moet weten wie op welk moment (geoorloofd) op de bouwplaats rondloopt en of deze persoon wel over de juiste papieren beschikt voor de activiteit die moet worden uitgevoerd. Met Bouwplaats-ID wordt dit in één keer zichtbaar en wordt keer duidelijk wie voor wie aan het werk is. Daarnaast heeft de werknemer toegang tot zijn eigen data- ook wanneer deze al lang niet meer op het project werkt.
In 2019 werd duidelijk dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgeleigenheid (SZW) niet de benodigde algemeen verbindend verklaring wilde geven op deze cao-afspraak. Ondersteund door twee moties in het parlement die met overgrote meerderheid zijn aangenomen, onderzoeken we nu samen met SZW de juridische basis van Bouwplaats-ID.
Waarom is BouwplaatsID nodig?
Door fragmentering van de sector staan eerlijk en veilig werk onder druk en staat de aantrekkelijkheid van de sector op het spel. Bouwplaats-ID is een digitale tool waardoor we preventief zaken op gebied van eerlijk en veilig werk kunnen ondervangen.
Digitalisering is de manier om enerzijds aan alle (wettelijke) verplichtingen die de hoofopdrachtgever heeft, te voldoen en anderzijds om de positie van de werkenden te versterken: de werknemer geeft toestemming voor het gebruik van zijn data, de werknemer heeft toegang tot zijn data en behoudt dit ook wanneer het project of zijn werkzaamheden in de bouwsector, al lang zijn afgelopen.
De ontwikkelingen in de bouwsector van de afgelopen jaren laten het belang van een digitaal instrument zien. Dit begon al in 2008, toen de kredietcrisis onder andere leidde tot flexibilisering van de arbeidsmarkt. Het aantal uitzendkrachten, zzp’ers, en kleine ondernemingen is gestegen (uitbesteden en onderaanneming zijn in de sector de norm geworden). Nu de economie weer aantrekt en er een grote bouwopgave ligt, blijkt dat er een tekort aan vakmensen is waardoor de werkdruk en het aandeel flex in de sector toeneemt.
Volgens de Nederlandse Arbeidsinspectie hebben uitzendkrachten, zzp’ers en buitenlandse werknemers vaker een arbeidsongeval.
Doelstellingen bouwplaats-ID
De doelstellingen van bouwplaats-ID zijn:
Verhogen van de veiligheid. Beschikt iedereen over de juiste papieren/certificaten?
Voorkomen van schijnconstructies. Door goede registratie vooraf en een check aan de poort neemt het risico op malafide praktijken af.
Versterken van de positie van werkenden. De medewerker is eigenaar van zijn eigen data en is geen onzichtbare speler op de bouwplaats.
Verminderen administratieve lasten van werkgevers.
Bijkomend voordeel is dat er eindelijk goede data gegenereerd wordt over de bouwsector. Tot nu toe zien we heel veel schattingen voorbij komen, maar juist de werknemers die snel van werkplek naar werkplek gaan en die maar kort op een project werken, blijven onder de radar van officiële statistieken. Bouwplaats-ID maakt ook deze groep werkenden zichtbaar.
Preventie en toezicht
FNV pleit al jaren voor het Bouwplaats-ID omdat hiermee eerlijk en veilig werken op de bouwplaatsen wordt vergroot. Duurzame banen met goede arbeidsvoorwaarden en een veilige werkomgeving zijn essentieel om de mensen te behouden in de bouwsector. Bouwplaats-ID moet ervoor zorgen dat de werknemer een betere positie heeft wanneer zaken misgaan en daardoor beter en sneller zijn recht kan halen.
