George Evers ontmoet Sander bij een groot renovatieproject van een kantoorpand in hartje Amsterdam. Sander werkt inmiddels ruim 32 jaar in de bouw, waarvan een groot aantal jaren bij IJbouw. IJbouw is een groot bouwbedrijf uit Amsterdam en is onderdeel van een groter concern.

Sander is hoofduitvoerder en dat is goed te merken. In zijn kantoor lopen voortdurend mannen in en uit om even met hem te overleggen over de uitvoering van het werk. Alle lijnen lopen via hem, een echte spin in het web. Ondanks deze drukte straalt het werkplezier ervan af: Sander gedijt goed in de hectiek van alledag. En of het niet genoeg is, zorgt hij daarnaast ook nog voor de inzet van de timmerlieden bij alle projecten van IJbouw.

Werken met onderaannemers

Sander werkt veel met onderaannemers in projecten, zoals gebruikelijk is in de bouw. De onderaannemers zijn andere bedrijven, maar ook zzp-ers. ‘Ik werk zoveel mogelijk met vaste partners samen en dat geldt ook voor zzp-ers. Ik ken ze goed, weet wat ik kan verwachten en zij weten precies wat ik wil. Doordat je elkaar goed kent is de samenwerking goed en weet ik dat zij goede kwaliteit leveren. Ik heb wel eens een zzp-er gehad die niet de door mij gewenste kwaliteit leverde en zich ook niet liet aansturen. Ja, dan moet je op een gegeven moment afscheid nemen van iemand.’

Sander benadrukt dat je als hoofduitvoerder duidelijk moet zijn in hoe het werk moet worden uitgevoerd. ‘Er zijn tekeningen gemaakt die aangeven wat er moet gebeuren, maar in het werk kom je allerlei zaken tegen die je ter plekke moet regelen. Ik weet hoe ik het uitgevoerd wil hebben en bespreek dat met de mannen. Het komt wel voor dat iemand een beter idee heeft hoe het ook kan, ja dan neem je dat wel over. Voor mijn werk heb je overtuigingskracht nodig en overwicht op anderen. Anders red je het niet.’

Werkdruk

Uit een recent onderzoek uitgevoerd in opdracht van de sociale partners, blijkt dat in de bouw veel werkdruk voorkomt. Hoe is dat bij Sander? ‘Werkdruk is heel herkenbaar, daar heeft iedereen mee te maken. Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor het ontstaan van werkdruk. Om te beginnen, de computer. Vroeger toen alles met de hand werd getekend betekende een wijziging dat je heel voorzichtig de tekening moest aanpassen. Je schraapte als het ware met een fijn mesje een deel van de tekening weg. Als je dat iets te onzorgvuldig deed dan kon je een nieuwe tekening maken, en je weet hoeveel werk dat was. Nu met de computer is het aanpassen een fluitje van een cent. Je ziet daardoor eindeloos veel aanpassingen en veranderingen in de tekeningen, de ene versie na de andere. Die wijzigingen zijn afkomstig van de architect, de opdrachtgever, maar ook vanuit overheid als een ontwerp niet voldoet aan de eisen. Het lastige is dat deze wijzigingen zelfs worden aangebracht tijdens de werkzaamheden en ja dan moet je echt het uitvoeringsplan bijstellen.’

Sander wijst er op dat de eisen die worden gesteld steeds strenger zijn. ‘Er zijn steeds meer regels waarmee ik rekening moet houden tijdens de werkzaamheden. Wordt er gewerkt met gevaarlijke stoffen of wordt er op hoogte gewerkt? Welke maatregelen moet je dan nemen om ervoor te zorgen dat het werk veilig en gezond gebeurt. Tegenwoordig moet je rekening houden met circulariteit: je kunt verwijderde materialen niet meer standaard in de container storten, want ze moeten opnieuw worden gebruikt. Als hoofduitvoerder ben je verantwoordelijk voor alles wat er op de bouw gebeurt, dus moet je voortdurend alert zijn.’

De werkdruk wordt ook veroorzaakt als een aantal zaken nog niet bekend zijn. Soms is een vergunning nog niet afgegeven, is nog niet bekend met welke bouwmaterialen moet worden gewerkt of is nog niet duidelijk welk budget beschikbaar is. Terwijl je wel al moet starten, want de einddatum staat. Die is heilig. Dat betekent dat je soms moet besluiten om extra te werken, bijvoorbeeld op een zaterdag om wat tijd in te halen. ‘Die flexibiliteit heb je nodig, het moet natuurlijk niet standaard zijn, maar soms is dat de manier om de opleverdatum te halen. Ook dan loop je tegen bepaalde zaken aan, die je niet kunt beïnvloeden. We werken nu op een plek waar de opdrachtgever zorgt voor de toegang. En zij openen iets later dan wij soms willen beginnen of zij hebben op zaterdag een beperkte openingstijd. Ja daar heb je dan wel mee te maken.’

Erkenning

Er is binnen de bouw wel de erkenning dat werkdruk bestaat, maar het voorkomen en oplossen is lastig. Sander geeft aan dat hij het gesprek met zijn werkgever in harmonie voert over compensatie van de extra gewerkte uren.  Maar wie het initiatief hiervoor ook neemt daargelaten. Het zou het fijner zijn afspraken over dit onderwerp in de cao met elkaar te maken, immers het kan maar duidelijk zijn wat de afspraken zijn. ‘Binnen de bouw is de gedachte dat de extra uren er nu eenmaal bij horen. Ten dele klopt dat wel, want veel in de bouw is moeilijk voorspelbaar en dat vraagt om de nodige flexibiliteit. Ik vind dat bouwbedrijven soms te gemakkelijk rekenen op deze flexibiliteit en de inzet van bouwmedewerkers. Daar zijn we als medewerkers ten dele mede schuldig aan, want je wilt  uiteindelijk dat een bouwproject op tijd klaar is.’