Gewond door vuurwerk: betaalt werkgever loon door?
Het is bijna oud en nieuw en er wordt al aardig wat vuurwerk afgestoken. Sommige personen zijn er bang voor en anderen geven honderden tot duizenden euro’s uit aan de hardste klappen of kleurrijkste potten. Maar hoe zit het als het fout gaat en je daardoor niet meer kan werken? Betaalt je werkgever dan je loon door?
De wet (artikel 7:629 BW) bepaalt dat je recht hebt op loondoorbetaling wanneer je door arbeidsongeschiktheid niet in staat bent je werk te doen. Een vuurwerkongeluk kan hier dus ook onder vallen. Toch is er een uitzondering op het recht op loondoorbetaling bij ziekte. Namelijk als de ziekte door opzet van de werknemer is veroorzaakt.
Wat denk jij? Stel dat je gewond raakt door het afsteken van (illegaal) vuurwerk. Denk je dat dit als opzet gezien wordt?
Opzet
De opzet moet gericht zijn geweest op het veroorzaken van de arbeidsongeschiktheid. Dit betekent dat opzettelijk risicovol gedrag dat leidt tot arbeidsongeschiktheid, niet altijd leidt tot verlies van loonaanspraak. Hierover oordeelde de rechter ook in een zaak waarbij een werknemer in zijn vrije tijd vuurwerk maakte, waarbij hij zwaar letsel aan zijn pols en hand had opgelopen. De rechter oordeelde dat dit geen opzet gericht op het veroorzaken van de arbeidsongeschiktheid was. De werknemer had daarom recht op loon bij ziekte.
Toch is dit nu geen vrijbrief om roekeloos om te gaan met vuurwerk. Er zijn namelijk ook andere uitspraken van rechters geweest die anders oordeelden. Gewoon uitkijken met vuurwerk dus!
Als FNV-lid hulp bij letselschade
Heb je een ongeluk gehad op je werk, in het verkeer of in een andere situatie? Als FNV-lid krijgen jij én je gezinsleden juridische hulp bij letselschade die door iemand anders is veroorzaakt. Onze specialisten bekijken of je in aanmerking komt voor een schadevergoeding. Klik hier voor meer informatie over hulp bij letselschade.
Hoofduitvoerder Sander Goudriaan: "De einddatum staat"
George Evers ontmoet Sander bij een groot renovatieproject van een kantoorpand in hartje Amsterdam. Sander werkt inmiddels ruim 32 jaar in de bouw, waarvan een groot aantal jaren bij IJbouw. IJbouw is een groot bouwbedrijf uit Amsterdam en is onderdeel van een groter concern.
Sander is hoofduitvoerder en dat is goed te merken. In zijn kantoor lopen voortdurend mannen in en uit om even met hem te overleggen over de uitvoering van het werk. Alle lijnen lopen via hem, een echte spin in het web. Ondanks deze drukte straalt het werkplezier ervan af: Sander gedijt goed in de hectiek van alledag. En of het niet genoeg is, zorgt hij daarnaast ook nog voor de inzet van de timmerlieden bij alle projecten van IJbouw.
Werken met onderaannemers
Sander werkt veel met onderaannemers in projecten, zoals gebruikelijk is in de bouw. De onderaannemers zijn andere bedrijven, maar ook zzp-ers. ‘Ik werk zoveel mogelijk met vaste partners samen en dat geldt ook voor zzp-ers. Ik ken ze goed, weet wat ik kan verwachten en zij weten precies wat ik wil. Doordat je elkaar goed kent is de samenwerking goed en weet ik dat zij goede kwaliteit leveren. Ik heb wel eens een zzp-er gehad die niet de door mij gewenste kwaliteit leverde en zich ook niet liet aansturen. Ja, dan moet je op een gegeven moment afscheid nemen van iemand.’
Sander benadrukt dat je als hoofduitvoerder duidelijk moet zijn in hoe het werk moet worden uitgevoerd. ‘Er zijn tekeningen gemaakt die aangeven wat er moet gebeuren, maar in het werk kom je allerlei zaken tegen die je ter plekke moet regelen. Ik weet hoe ik het uitgevoerd wil hebben en bespreek dat met de mannen. Het komt wel voor dat iemand een beter idee heeft hoe het ook kan, ja dan neem je dat wel over. Voor mijn werk heb je overtuigingskracht nodig en overwicht op anderen. Anders red je het niet.’
Werkdruk
Uit een recent onderzoek uitgevoerd in opdracht van de sociale partners, blijkt dat in de bouw veel werkdruk voorkomt. Hoe is dat bij Sander? ‘Werkdruk is heel herkenbaar, daar heeft iedereen mee te maken. Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor het ontstaan van werkdruk. Om te beginnen, de computer. Vroeger toen alles met de hand werd getekend betekende een wijziging dat je heel voorzichtig de tekening moest aanpassen. Je schraapte als het ware met een fijn mesje een deel van de tekening weg. Als je dat iets te onzorgvuldig deed dan kon je een nieuwe tekening maken, en je weet hoeveel werk dat was. Nu met de computer is het aanpassen een fluitje van een cent. Je ziet daardoor eindeloos veel aanpassingen en veranderingen in de tekeningen, de ene versie na de andere. Die wijzigingen zijn afkomstig van de architect, de opdrachtgever, maar ook vanuit overheid als een ontwerp niet voldoet aan de eisen. Het lastige is dat deze wijzigingen zelfs worden aangebracht tijdens de werkzaamheden en ja dan moet je echt het uitvoeringsplan bijstellen.’
Sander wijst er op dat de eisen die worden gesteld steeds strenger zijn. ‘Er zijn steeds meer regels waarmee ik rekening moet houden tijdens de werkzaamheden. Wordt er gewerkt met gevaarlijke stoffen of wordt er op hoogte gewerkt? Welke maatregelen moet je dan nemen om ervoor te zorgen dat het werk veilig en gezond gebeurt. Tegenwoordig moet je rekening houden met circulariteit: je kunt verwijderde materialen niet meer standaard in de container storten, want ze moeten opnieuw worden gebruikt. Als hoofduitvoerder ben je verantwoordelijk voor alles wat er op de bouw gebeurt, dus moet je voortdurend alert zijn.’
De werkdruk wordt ook veroorzaakt als een aantal zaken nog niet bekend zijn. Soms is een vergunning nog niet afgegeven, is nog niet bekend met welke bouwmaterialen moet worden gewerkt of is nog niet duidelijk welk budget beschikbaar is. Terwijl je wel al moet starten, want de einddatum staat. Die is heilig. Dat betekent dat je soms moet besluiten om extra te werken, bijvoorbeeld op een zaterdag om wat tijd in te halen. ‘Die flexibiliteit heb je nodig, het moet natuurlijk niet standaard zijn, maar soms is dat de manier om de opleverdatum te halen. Ook dan loop je tegen bepaalde zaken aan, die je niet kunt beïnvloeden. We werken nu op een plek waar de opdrachtgever zorgt voor de toegang. En zij openen iets later dan wij soms willen beginnen of zij hebben op zaterdag een beperkte openingstijd. Ja daar heb je dan wel mee te maken.’
Erkenning
Er is binnen de bouw wel de erkenning dat werkdruk bestaat, maar het voorkomen en oplossen is lastig. Sander geeft aan dat hij het gesprek met zijn werkgever in harmonie voert over compensatie van de extra gewerkte uren. Maar wie het initiatief hiervoor ook neemt daargelaten. Het zou het fijner zijn afspraken over dit onderwerp in de cao met elkaar te maken, immers het kan maar duidelijk zijn wat de afspraken zijn. ‘Binnen de bouw is de gedachte dat de extra uren er nu eenmaal bij horen. Ten dele klopt dat wel, want veel in de bouw is moeilijk voorspelbaar en dat vraagt om de nodige flexibiliteit. Ik vind dat bouwbedrijven soms te gemakkelijk rekenen op deze flexibiliteit en de inzet van bouwmedewerkers. Daar zijn we als medewerkers ten dele mede schuldig aan, want je wilt uiteindelijk dat een bouwproject op tijd klaar is.’
Vrij op eerste en tweede Kerstdag?
You hear those sleigh bells jingling? Ring ting tingling too? Kerstmis vindt plaats op 25 en 26 december. En of je nu de geboorte van Jezus viert, gaat gourmetten, cadeautjes uitpakt onder de kerstboom, of iets anders; eerste en tweede kerstdag wil je het liefst vrij zijn.
De kerstdagen zijn officiële feestdagen, maar dat houdt niet in dat iedereen in Nederland dan automatisch vrij is. Verlof op officiële feestdagen en/of het doorbetalen van feestdagen is namelijk niet landelijk of wettelijk geregeld, maar in de cao of in je arbeidsovereenkomst.
Cao Bouw&Infra
In de cao Bouw&Infra zijn beide kerstdagen erkend. Dat betekent dat je recht het op betaald verlof met Kerst. Op deze feestdagen betaalt je werkgever gewoon het vast overeengekomen salaris. Dit staat in artikel 3.4.1. in de cao.
Andere feestdagen waarop dit gegeven van toepassing is zijn nieuwjaarsdag, tweede paasdag, Koningsdag, Hemelvaartsdag, en tweede pinksterdag. Bevrijdingsdag is weer een ander verhaal, dan ben je eens in de 5 jaar vrij.
En werkt de werknemer op een cao erkende feestdag in ploegendienst? Dan geeft de werkgever hem/haar op een andere dag betaald verlof.
2024
In de huidige cao Bouw&Infra staat in artikel 3.1.1 dat de bouwplaatswerknemer één extra vakantiedag krijgt in elk jaar waarin tussen Kerstmis en Nieuwjaar vijf werkdagen vallen. Voor de nieuwe cao die per 2024 ingaat is afgesproken dat dit eveneens van toepassing wordt op UTA-werknemers. De eerste keer dat er tussen Kerstmis en Nieuwsjaar vijf werkdagen vallen is in 2027.
Bekijk hier de lijst van de officiële feestdagen in Nederland in 2023 en 2024.
5 mei: Vrij op Bevrijdingsdag?
Op 5 mei vieren we in Nederland Bevrijdingsdag. Volgens de wet is Bevrijdingsdag een officiële nationale feestdag, maar is het ook een vrije dag?
Dat 5 mei een nationale feestdag is betekend niet dat je automatisch ook vrij bent. Of dit wel of niet het geval is vind je terug in je cao of in je arbeidsovereenkomst. In artikel 3.4.1 van de cao Bouw & Infra, genaamd 'In de cao erkende feestdagen', staat dat de werknemer recht heeft op betaald verlof op nieuwjaarsdag, tweede paasdag, Koningsdag, Hemelvaartsdag, tweede pinksterdag, de beide kerstdagen, en eens in de vijf jaar op 5 mei (2025, 2030, enzovoort).
Dit jaar is Bevrijdingsdag dus geen doorbetaalde vrije dag.
In de cao erkende feestdagen
Verder staat er in de cao Bouw & Infra in het artikel over in de cao erkende feestdagen dat de werkgever over de eerder genoemde feestdagen het vast overeengekomen loon of het salaris betaalt. En werkt de werknemer op een cao erkende feestdag in ploegendienst? Dan geeft de werkgever hem/haar op een andere dag betaald verlof.
Bekijk hier de lijst van de officiële feestdagen in Nederland in 2020.
1 mei: Dag van de Arbeid
Ieder jaar staat 1 mei wereldwijd in het teken van de Dag van de Arbeid. In Nederland is het (nog) geen vrije dag. Dat zou wel moeten!
Op 1 mei in 1890 gaan zowel in Europa als in de Verenigde Staten mensen massaal de straat op voor de achturige werkdag, betere arbeidsvoorwaarden, en het behoud van vrede.
Feestdag
In veel Europese landen is 1 mei een officiële, doorbetaalde feestdag. In Nederland is dat (nog) niet het geval. Dat komt deels omdat vroeger Koninginnedag op 30 april viel, en wij voornamelijk op kerkelijke feestdagen, zoals Pasen en kerst, vrij zijn. Een andere reden is dat de confrontaties tussen vakbonden en de overheid in ons land een stuk minder heftig waren dan in bijvoorbeeld Frankrijk of Spanje. Ons poldermodel heeft de scherpe randjes van de protesten gehaald, waardoor de Dag van de Arbeid in de loop der jaren eigenlijk meer naar de achtergrond is verdwenen.
Vieren én herdenken
In Nederland zou de Dag van de Arbeid ook een vrije dag moeten zijn. Niet alleen om de werknemers te vieren, maar ook om te herdenken, en onze internationale solidariteit te tonen. Zolang dat niet nationaal is geregeld, proberen vakbonden daar in de cao’s afspraken over te maken. Zo is bijvoorbeeld in de cao Schoonmaak wel afgesproken dat de werknemers vrij zijn op 1 mei.
De FNV heeft de organisatie voor de Dag van de Arbeid op zich genomen. Ook dit jaar wordt 1 mei groots gevierd in Amsterdam. Kom je ook? Klik hier voor meer informatie.
