Ziek tijdens vakantie? Dit moet je doen
Eindelijk geniet je van je welverdiende vakantie na weken of maanden hard werken. Maar dan word je ziek. Super vervelend. Naast dat je minder of niet kunt genieten van je vakantie, kan het ook zo zijn dat je je vakantiedagen kwijt bent. Wij vertellen je wat je moet doen.
In onderstaande video legt Caroline van Ooijen uit wat jouw rechten en plichten zijn als je ziek bent tijdens je verlof.
https://www.youtube.com/watch?v=po_IrG5aG1I&list=PLFr23ec3V0UBUg63B1yQ1Xd91bHie2InN&index=7
Meld je meteen ziek
Als je ziek wordt tijdens je vakantie, meld je dit meteen aan je werkgever. Dit doe je op de manier die je gewend bent. Meestal zijn hier afspraken over gemaakt in het bedrijfsreglement of in je arbeidsovereenkomst. Zo kunnen er afspraken zijn dat je je voor een bepaalde tijd of bij een bepaald persoon moet ziekmelden. Iemand anders mag ook contact met je werkgever opnemen, als jij zelf niet in staat bent om dit te doen.
Zodra je beter bent, meld je dit ook direct aan je werkgever. Het kan zijn dat je oproep krijgt van de bedrijfsarts als jij weer terug bent.
Overleg met een arts of je naar huis kunt
Ben je in het buitenland of op een ander vakantieadres? Dan hoef je niet naar huis als dat medisch niet verantwoord is. In dat geval is het belangrijker dat je snel beter wordt. Ga daarom zo snel mogelijk naar een arts. Deze moet dan verklaren dat jij ziek bent. Ook moet deze arts verklaren dat het niet mogelijk is om te reizen. Als je alleen thuis kan herstellen, kan je beter wel naar huis gaan. Ook dit bespreek je met de arts.
Blijf bereikbaar
Tijdens je ziekte is het in ieder geval belangrijk om bereikbaar te zijn voor je werkgever. Geef daarom je vakantie- of verpleegadres door aan je werkgever. Ook is het van belang dat je aan de arts vraagt of hij een officiële doktersverklaring geeft, waarin de diagnose, het advies van de arts en de verwachting van de ziekteduur in staat. Dit dient als bewijs en kan eventuele onduidelijkheden achteraf voorkomen.
Wat gebeurt er met je vakantiedagen?
Je werkgever mag geen vakantiedagen inhouden over de dagen dat je ziek bent. Hiervoor is het wel van belang dat je je meteen ziekmeldt bij je werkgever.
Als jij instemt om verlofdagen op te nemen tijdens je ziekte, of als je je al gedeeltelijk ziek gemeld had toen je op vakantie ging, dan lever je wel gewoon je vakantiedagen in. In je arbeidsovereenkomst of cao kunnen soms andere regels staan. Maar voor de cao Bouw & Infra is dit niet het geval.
Kom je er niet uit?
Wil je werkgever toch je vakantiedagen inhouden terwijl je je wel meteen hebt ziekgemeld en aan de voorschriften hebt gehouden? Neem dan contact met ons op! Stuur een mail naar uta@fnv.nl en we helpen je verder. Download hier de Checklist Ziekte en Vakantie.
Brrrrr, is het te koud om te werken?
De temperaturen zijn deze week weer gedaald tot onder het vriespunt. Wist je dat je in sommige gevallen het werk neer mag leggen? In dit artikel leggen we uit wanneer het écht te koud is om te werken en welke maatregelen jouw werkgever moet nemen.
Werken in de kou, sneeuw, regen of wind is niet altijd prettig, maar je presteert ook nog minder goed én je krijgt zere tenen en handen. Daarnaast kan werken als het koud is zonder goede bescherming leiden tot onderkoeling en bevriezing. Het is dus belangrijk om jezelf zo goed mogelijk te beschermen door bijvoorbeeld het dragen van de juiste kleding.
Gevolgen van langdurig werken in de kou
Als je te lang in de kou werkt, kan je lichaam onderkoelt raken. De lichaamstemperatuur waar ons lichaam het beste op functioneert is rond de 37 °C. Er is sprake van onderkoeling als de temperatuur zakt tot onder de 35 °C. Zakt je lichaamstemperatuur onder de 33 °C, vermindert je bewustzijn en bij een lichaamstemperatuur onder de 30 °C kun je zelfs een hartritmestoornis krijgen. Onderkoeling kan dus leiden tot blijvende gezondheidsschade.
Werken in de kou is ook gevaarlijk, omdat je bij een temperatuur onder de 15 °C je handen niet goed meer kunt gebruiken. Hierdoor kan het zijn dat je minder nauwkeurig werkt, wat tot ongelukken kan leiden. Daarnaast kan het ook leiden tot bevroren vingers, tenen, neuzen of ogen. In het ergste geval kunnen vingers en tenen afsterven.
Maatregelen door je werkgever
Jouw werkgever moet zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Kou of andere weersinvloeden mogen daarom niet schadelijk zijn voor je gezondheid. Wanneer dit schadelijk is, is afhankelijk van veel factoren. Om te checken of jouw omstandigheden schadelijk zijn, kun je bijvoorbeeld de FNV Werkklimaat app gebruiken.
Ook moet jouw werkgever de risico’s van werken in de kou in kaart brengen. Hierbij moet je werkgever beschrijven welke maatregelen er binnen het bedrijf gelden om de risico’s te verkleinen. De werkgever moet jou hierover informeren, zodat je weet wat de risico’s zijn en hoe je jouw werk veilig en gezond kunt uitvoeren. Je kunt denken aan oplossingen zoals het verstrekken van juiste kleding.
Onwerkbaar weer
Als je niet of minder kunt werken, omdat het erg slecht weer is (strenge vorst, storm of sneeuw) dan is er sprake van onwerkbaar weer. In de cao Bouw & Infra is afgesproken dat je salaris in zo’n geval aangevuld wordt tot 100%. Je mag stoppen met werken als je in de buitenlucht werkt en minstens een van de volgende twee situaties zich voordoet:
- de gevoelstemperatuur is -6° Celsius of lager en/of
- het vriest en één of meer van de volgende omstandigheden doet zich voor:
-
- je werkgever heeft geen winter-/doorwerkkleding ter beschikking gesteld;
- de rijwegen of looppaden op de bouwplaats zijn niet begaanbaar;
- er ligt een laag sneeuw op de werkplek die niet met eenvoudige middelen kan worden verwijderd.
Om 9:00 wordt een meting gedaan door het KNMI-weerstation in het postcodegebied van de bouwplaats waar je werkt. Als om 9:30 ten minste één van de situaties zich nog voordoet, mag je als werknemer de bouwplaats verlaten. Dit geldt ook voor uitzendkrachten. Mogelijk heeft jouw werkgever ander werk voor je wat je binnen kunt uitvoeren. Als het daar niet te koud is, dan moet je dit werk uitvoeren. Indien er geen andere werkzaamheden mogelijk zijn, dan heb je recht op 100% doorbetaling van je loon.
Als je wil weten hoe koud het is op je werklocatie en of je nog wel veilig je werk kunt doen, kan je de weerverlet app gebruiken: FNV Bouw app. Je krijgt dan een weeralert bij risicovol weer.
Te koude kantoorruimte
Niet alleen collega’s die op de bouwplaats werkzaam zijn, hebben last van de kou. Als de temperatuur op kantoor te laag is, kunnen medewerkers bijvoorbeeld last van stijve vingers krijgen, wat zeker bij kantoorwerk onhandig is. Werk achter de computer zal hierdoor steeds langzamer gaan. Werkgevers kunnen in dit geval met werknemers bespreken wat een acceptabele temperatuur is, zorgen dat de verwarming degelijk is en naar behoren werkt of elektrische voetenkacheltjes beschikbaar stellen. De Arbowet adviseert om samen tot een acceptabele temperatuur te komen waar minimaal 90% van het personeel het mee eens is.
Hoofduitvoerder Sander Goudriaan: "De einddatum staat"
George Evers ontmoet Sander bij een groot renovatieproject van een kantoorpand in hartje Amsterdam. Sander werkt inmiddels ruim 32 jaar in de bouw, waarvan een groot aantal jaren bij IJbouw. IJbouw is een groot bouwbedrijf uit Amsterdam en is onderdeel van een groter concern.
Sander is hoofduitvoerder en dat is goed te merken. In zijn kantoor lopen voortdurend mannen in en uit om even met hem te overleggen over de uitvoering van het werk. Alle lijnen lopen via hem, een echte spin in het web. Ondanks deze drukte straalt het werkplezier ervan af: Sander gedijt goed in de hectiek van alledag. En of het niet genoeg is, zorgt hij daarnaast ook nog voor de inzet van de timmerlieden bij alle projecten van IJbouw.
Werken met onderaannemers
Sander werkt veel met onderaannemers in projecten, zoals gebruikelijk is in de bouw. De onderaannemers zijn andere bedrijven, maar ook zzp-ers. ‘Ik werk zoveel mogelijk met vaste partners samen en dat geldt ook voor zzp-ers. Ik ken ze goed, weet wat ik kan verwachten en zij weten precies wat ik wil. Doordat je elkaar goed kent is de samenwerking goed en weet ik dat zij goede kwaliteit leveren. Ik heb wel eens een zzp-er gehad die niet de door mij gewenste kwaliteit leverde en zich ook niet liet aansturen. Ja, dan moet je op een gegeven moment afscheid nemen van iemand.’
Sander benadrukt dat je als hoofduitvoerder duidelijk moet zijn in hoe het werk moet worden uitgevoerd. ‘Er zijn tekeningen gemaakt die aangeven wat er moet gebeuren, maar in het werk kom je allerlei zaken tegen die je ter plekke moet regelen. Ik weet hoe ik het uitgevoerd wil hebben en bespreek dat met de mannen. Het komt wel voor dat iemand een beter idee heeft hoe het ook kan, ja dan neem je dat wel over. Voor mijn werk heb je overtuigingskracht nodig en overwicht op anderen. Anders red je het niet.’
Werkdruk
Uit een recent onderzoek uitgevoerd in opdracht van de sociale partners, blijkt dat in de bouw veel werkdruk voorkomt. Hoe is dat bij Sander? ‘Werkdruk is heel herkenbaar, daar heeft iedereen mee te maken. Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor het ontstaan van werkdruk. Om te beginnen, de computer. Vroeger toen alles met de hand werd getekend betekende een wijziging dat je heel voorzichtig de tekening moest aanpassen. Je schraapte als het ware met een fijn mesje een deel van de tekening weg. Als je dat iets te onzorgvuldig deed dan kon je een nieuwe tekening maken, en je weet hoeveel werk dat was. Nu met de computer is het aanpassen een fluitje van een cent. Je ziet daardoor eindeloos veel aanpassingen en veranderingen in de tekeningen, de ene versie na de andere. Die wijzigingen zijn afkomstig van de architect, de opdrachtgever, maar ook vanuit overheid als een ontwerp niet voldoet aan de eisen. Het lastige is dat deze wijzigingen zelfs worden aangebracht tijdens de werkzaamheden en ja dan moet je echt het uitvoeringsplan bijstellen.’
Sander wijst er op dat de eisen die worden gesteld steeds strenger zijn. ‘Er zijn steeds meer regels waarmee ik rekening moet houden tijdens de werkzaamheden. Wordt er gewerkt met gevaarlijke stoffen of wordt er op hoogte gewerkt? Welke maatregelen moet je dan nemen om ervoor te zorgen dat het werk veilig en gezond gebeurt. Tegenwoordig moet je rekening houden met circulariteit: je kunt verwijderde materialen niet meer standaard in de container storten, want ze moeten opnieuw worden gebruikt. Als hoofduitvoerder ben je verantwoordelijk voor alles wat er op de bouw gebeurt, dus moet je voortdurend alert zijn.’
De werkdruk wordt ook veroorzaakt als een aantal zaken nog niet bekend zijn. Soms is een vergunning nog niet afgegeven, is nog niet bekend met welke bouwmaterialen moet worden gewerkt of is nog niet duidelijk welk budget beschikbaar is. Terwijl je wel al moet starten, want de einddatum staat. Die is heilig. Dat betekent dat je soms moet besluiten om extra te werken, bijvoorbeeld op een zaterdag om wat tijd in te halen. ‘Die flexibiliteit heb je nodig, het moet natuurlijk niet standaard zijn, maar soms is dat de manier om de opleverdatum te halen. Ook dan loop je tegen bepaalde zaken aan, die je niet kunt beïnvloeden. We werken nu op een plek waar de opdrachtgever zorgt voor de toegang. En zij openen iets later dan wij soms willen beginnen of zij hebben op zaterdag een beperkte openingstijd. Ja daar heb je dan wel mee te maken.’
Erkenning
Er is binnen de bouw wel de erkenning dat werkdruk bestaat, maar het voorkomen en oplossen is lastig. Sander geeft aan dat hij het gesprek met zijn werkgever in harmonie voert over compensatie van de extra gewerkte uren. Maar wie het initiatief hiervoor ook neemt daargelaten. Het zou het fijner zijn afspraken over dit onderwerp in de cao met elkaar te maken, immers het kan maar duidelijk zijn wat de afspraken zijn. ‘Binnen de bouw is de gedachte dat de extra uren er nu eenmaal bij horen. Ten dele klopt dat wel, want veel in de bouw is moeilijk voorspelbaar en dat vraagt om de nodige flexibiliteit. Ik vind dat bouwbedrijven soms te gemakkelijk rekenen op deze flexibiliteit en de inzet van bouwmedewerkers. Daar zijn we als medewerkers ten dele mede schuldig aan, want je wilt uiteindelijk dat een bouwproject op tijd klaar is.’
Vrij op eerste en tweede Kerstdag?
You hear those sleigh bells jingling? Ring ting tingling too? Kerstmis vindt plaats op 25 en 26 december. En of je nu de geboorte van Jezus viert, gaat gourmetten, cadeautjes uitpakt onder de kerstboom, of iets anders; eerste en tweede kerstdag wil je het liefst vrij zijn.
De kerstdagen zijn officiële feestdagen, maar dat houdt niet in dat iedereen in Nederland dan automatisch vrij is. Verlof op officiële feestdagen en/of het doorbetalen van feestdagen is namelijk niet landelijk of wettelijk geregeld, maar in de cao of in je arbeidsovereenkomst.
Cao Bouw&Infra
In de cao Bouw&Infra zijn beide kerstdagen erkend. Dat betekent dat je recht het op betaald verlof met Kerst. Op deze feestdagen betaalt je werkgever gewoon het vast overeengekomen salaris. Dit staat in artikel 3.4.1. in de cao.
Andere feestdagen waarop dit gegeven van toepassing is zijn nieuwjaarsdag, tweede paasdag, Koningsdag, Hemelvaartsdag, en tweede pinksterdag. Bevrijdingsdag is weer een ander verhaal, dan ben je eens in de 5 jaar vrij.
En werkt de werknemer op een cao erkende feestdag in ploegendienst? Dan geeft de werkgever hem/haar op een andere dag betaald verlof.
2024
In de huidige cao Bouw&Infra staat in artikel 3.1.1 dat de bouwplaatswerknemer één extra vakantiedag krijgt in elk jaar waarin tussen Kerstmis en Nieuwjaar vijf werkdagen vallen. Voor de nieuwe cao die per 2024 ingaat is afgesproken dat dit eveneens van toepassing wordt op UTA-werknemers. De eerste keer dat er tussen Kerstmis en Nieuwsjaar vijf werkdagen vallen is in 2027.
Bekijk hier de lijst van de officiële feestdagen in Nederland in 2023 en 2024.
Werk en een gezin: "Op vakantie en weer aan het werk"
FNV|UTA Consulent Daniëlle Strijbos - Bok (32) vertelt over haar leven met partner Stefan Bok (33) en hun kindje. In december 2022 werden ze ouders van dochter Gijsje. Deze keer vertelt ze over op vakantie gaan met een baby en weer aan het werk gaan na je vakantie.
"Ons kleine croissantje is alweer acht maanden oud. Ze tijgert en kruipt het hele huis door, zit zelfstandig op d’r billen, heeft acht tandjes en ze gaat al staan. Staan ja, op twee benen! Gijsje verschonen gaat niet meer want binnen één seconde draait ze zich om en zit ze in de kruiphouding. Dat is lastig billen afvegen kan ik je vertellen. Dus daar zijn we maar mee gestopt. Nee grapje, maar het is serieus een two-man job geworden. De een houdt haar in de houdgreep en de ander maakt van verschonen een wedstrijdje. Je moet wat.
Een maand vakantie
Mijn vakantie zit erop; ik ben weer aan het werk. Ik kan terugkijken op een heerlijke vakantie. Van vijf weken overigens. Vijf weken ja. Ik moet er bij vertellen dat daarvan een gedeelte bestond uit betaald ouderschapsverlof. Twee van de vijf weken vakantie verbleven we in Frankrijk. Precies in die weken dat het hier in Nederland alleen maar regende. Bofkonten dus. We zaten op een camping in een glampingtent. Met een houtenterras waar Papa en Mama konden genieten van een wijntje, een boek en van Gijsje natuurlijk. Genieten met een hoofdletter, want Gijsje zat zo nu en dan in een opblaasbare box. Dikke tip! We kochten een opblaasbaar badje. Niet groot, niet klein. Net zo groot als een box ongeveer, maar dan rond. Je vult het badje niet met water maar met speelgoed. Uren speelplezier. Wat ook hielp is dat er veel campinggasten op weg naar het zwembad voorbij onze tent liepen. Gijsje lag dan vaak met haar armpjes over de rand te kijken naar iedereen die voorbij liep. Zie je het voor je?
Het was echt niet alleen maar rozengeur en maneschijn op vakantie. Zeker niet. Gijsje is onderweg een paar keer doorgelekt. Dat ruik je dan ineens. Eerst checkten we of de geur niet van buiten kwam (wat nooit zo was) en dan: auto aan de kant en Gijsje verschonen in de kofferbak. Ook de eerste nacht verliep niet vlekkeloos. Gijsje vond het lastig om in haar campingbedje te slapen, dus sliep ze de hele nacht tussen ons in. Dat klinkt romantisch, maar dat is het niet. En wat denk je van die dikke tip van hierboven: na drie dagen spelen vond Gijsje het wel welletjes geweest en besloot er eigenhandig uit te kruipen. Dag boek, hallo Gijsje.
Weer aan het werk
En toen naderde de laatste week van mijn vakantie. Ik denk dan veel na over wat er de komende tijd op de planning staat. Wat er met spoed gebeuren moet, de leuke klusjes, de minder leuke klusjes, wat er op mijn agenda staat op mijn eerste werkdag, et cetera et cetera. En stiekem word ik daar best een beetje zenuwachtig van. Weer een wekker zetten, bammetjes smeren, naar de kinderopvang, files, enzovoort. Herkenbaar?
Op onze verjaardagskalender in de maand augustus staat het volgende op de kalender: ‘’Tijdens je werk naar een fijne vakantie verlangen is goed. Tijdens een fijne vakantie verlangen naar je werk is geweldig.’’ Gaat dit voor jou op? Dan krijg je van mij een FNV|UTA koffiebeker to-go. Stuur een mailtje naar uta@fnv.nl onder de vermelding van het onderwerp ‘koffiebeker to-go’’ en licht in minimaal 100 woorden toe waarom jij tijdens je vakantie naar je werk verlangt."
Combineer jij net als FNV|UTA consulent Daniëlle je werk met een gezin en heb je vragen over je rechten met betrekking tot verlof of andere gerelateerde zaken? Schroom dan niet en mail naar uta@fnv.nl of bel/whatsapp naar 06-18511269.
Daniëlle Strijbos – Bok
Consulent UTA/moeder
FNV|UTA Consulent Daniëlle Strijbos - Bok (32) heeft een relatie met Stefan Bok (33). Samen hebben ze een dochter Gijsje (0).
Weer aan het werk: "Voor het eerst als gezin op vakantie"
FNV|UTA Consulent Daniëlle Strijbos - Bok (32) vertelt over haar leven met partner Stefan Bok (33) en hun kindje. In december 2022 werden ze ouders van dochter Gijsje. Dit keer vertelt ze over voor het eerst als gezin op vakantie gaan.
"Op het moment dat je mijn column leest heb ik vakantie. In totaal vijf weken. Een gedeelte van die vijf weken is betaald ouderschapsverlof. Om recht te hebben op betaald ouderschapsverlof moet je de negen betaalde weken opnemen in het eerste levensjaar van je kindje. Doe je dat niet, dan behoudt je de weken in tijd, maar vervalt de plicht van het UWV om je salaris (tot maximaal 70% van het maximum dagloon) door te betalen. Iets om in de gaten te houden dus.
Vive la France
Over een week gaan we voor het eerst als gezin op vakantie. We gaan met de auto naar de kust van Frankrijk. De westkust om precies te zijn, vlakbij Bordeaux. We rijden zowel de heen- als de terugweg in twee etappes. Al met al neemt elke etappe zo’n vijf à zes uur in beslag. Dat lijkt mij nu goed te doen, maar of dat ook echt goed gaat laat ik jullie weten in mijn volgende column. De heenweg overnachten we in het plaatsje Versailles. Bij het paleis. Heerlijk om daar even in de tuin(en) te wandelen, naar de fonteinen te kijken en te genieten van onze eerste Franse lunch. Ik kan niet wachten!
Avec le voiture
Voor een eerste gezinsvakantie hebben wij gekozen voor een autovakantie. Omdat Frankrijk aan al onze wensen voldoet is vliegen niet nodig. Wij hebben thuis ook een fijne gezinsauto voor de deur staan. Groot genoeg voor een autovakantie. Tenminste, dat denk ik. Want toen ik visualiseerde wat we allemaal mee moeten nemen raakte ik toch een klein beetje in paniek. Want dat past toch nooit? De kinderwagen, campingbedje, matrasje, lakentjes/slaapzakken, badje, luiers, doekjes, kleding, verzorgingsspullen, speelgoed, et cetera et cetera. Hoe dan? En wij hebben maar één kindje. Moet je nagaan als je twee, drie of meer kinderen hebt. We vroegen vrienden en familie met kinderen het hemd van het lijf. De beste tip: koop een buggy. Dat hebben we meteen gedaan. Zo eentje die je tevens als schoudertas gebruiken kunt. Lekker compact. Manlief was niet meteen overtuigd want er waren ook goedkopere alternatieven. En hoewel dat klopte waren ze ook een stuk minder mooi. Dat was echter niet het beste argument om Stefan te overtuigen. Een argument waar de consumentenbond in verwerkt is werkt vaak beter. Nadat Stefan de buggy een paar keer (soepel) in- en uitklapte was hij overtuigd. Hij leek zelfs onder de indruk. Allebei blij.
Naast de buggy-tip kregen we de tip om een dakkoffer aan te schaffen. Om nog meer spullen mee te nemen die je waarschijnlijk helemaal niet gaat gebruiken. Herkenbaar? Meestal nemen we de helft van onze ingepakte kleren weer schoon terug mee naar huis. Om ze vervolgens wel uit te wassen, want ze liggen niet meer zo fris in de koffer. Wie is er net zo gek?
Een fijne zomer!
Mijn vakantie is aanstaande, misschien zit die er van jou al op of mag je nog. Hoe dan ook; ik wens je een hele fijne zomer toe!"
Daniëlle Strijbos – Bok
Consulent UTA/moeder
FNV|UTA Consulent Daniëlle Strijbos - Bok (32) heeft een relatie met Stefan Bok (33). Samen hebben ze een dochter Gijsje (0).
5 mei: Vrij op Bevrijdingsdag?
Op 5 mei vieren we in Nederland Bevrijdingsdag. Volgens de wet is Bevrijdingsdag een officiële nationale feestdag, maar is het ook een vrije dag?
Dat 5 mei een nationale feestdag is betekend niet dat je automatisch ook vrij bent. Of dit wel of niet het geval is vind je terug in je cao of in je arbeidsovereenkomst. In artikel 3.4.1 van de cao Bouw & Infra, genaamd 'In de cao erkende feestdagen', staat dat de werknemer recht heeft op betaald verlof op nieuwjaarsdag, tweede paasdag, Koningsdag, Hemelvaartsdag, tweede pinksterdag, de beide kerstdagen, en eens in de vijf jaar op 5 mei (2025, 2030, enzovoort).
Dit jaar is Bevrijdingsdag dus geen doorbetaalde vrije dag.
In de cao erkende feestdagen
Verder staat er in de cao Bouw & Infra in het artikel over in de cao erkende feestdagen dat de werkgever over de eerder genoemde feestdagen het vast overeengekomen loon of het salaris betaalt. En werkt de werknemer op een cao erkende feestdag in ploegendienst? Dan geeft de werkgever hem/haar op een andere dag betaald verlof.
Bekijk hier de lijst van de officiële feestdagen in Nederland in 2020.
Menstruatieverlof is pas realistisch als taboe weg is
De vrouwelijke cyclus is iets wat niet vaak op de werkvloer besproken wordt. Maar of het invloed heeft op het werk is een ander verhaal. Vorig jaar kwam het menstruatieverlof in de media naar boven omdat Spanje als eerste land in Europa vrouwen in staat stelde om tot vijf dagen menstruatieverlof op te nemen. Moet dat er in Nederland ook komen? Dat was een vraag die veel heerste.
Om een goed beeld te krijgen van wat de werknemers in Nederland vinden van menstruatieverlof heeft FNV een enquête afgenomen onder bijna 3000 jongeren mensen onder de 35 jaar.
Wat blijkt? Van de jonge mensen die menstrueren, geeft 89 procent aan hun werk minder goed te doen in die periode van de maand. Maar echt ziekmelden doet slechts 7 procent regelmatig en 39 procent heel af en toe.
Taboe
Onze deskundige Hacer Karadeniz, vakbondsbestuurder bij FNV, geeft aan dat het belangrijk is om het probleem snel aan te pakken. Echter, in Nederland is dit onderwerp nog altijd taboe. "De eerste stap die gezet moet worden is het bespreekbaar maken van dit onderwerp’’.
Karadeniz: "Dat taboe kan best grote gevolgen hebben, juist als je een onzeker contract hebt, wat bij veel jonge mensen helaas het geval is. Werknemers zijn niet verplicht om de reden van ziekmelding aan hun leidinggevende te vertellen. Maar als je regelmatig ziek bent vanwege menstruatieklachten, dan is de kans groot dat je contract niet wordt verlengd of dat je niet meer wordt opgeroepen voor werk"
Lees hier het het interview met Hacer Karadeniz in Flair, en bekijk hier de Talkshow Khalid & Sophie, waar Hacer het met anderen heeft over menstruatieverlof.
FNV wil graag dat dit onderwerp meer besproken wordtop de werkvloer. Heb jij zelf last van menstruatieklachten tijden het werken en wil je weten wat je het beste kunt doen? Neem dan contact op met ons door een mail te sturen naar uta@fnv.nl.
Het sneeuwt! Moet ik reizen naar mijn werk?
Het is weer winter en daar hoort soms een pak sneeuw bij. Dit kan zorgen voor onveilige situaties op de weg. Maar wat moet je doen als je door slecht weer (zoals wanneer het sneeuwt, door ijzel of hagel) moeilijk met de auto of het openbaar vervoer naar je werk kunt reizen? Dit is afhankelijk van de omstandigheden en het soort werk dat je doet. Ga in ieder geval in gesprek met je werkgever.
Je kijkt op social media en ziet dat een van je vrienden een foto heeft gepost van verse sneeuw. Vervolgens kijk je naar buiten en zie je inderdaad een dikke laag sneeuw liggen. Je moet straks naar je werk en vraagt jezelf af of je naar je werk moet reizen.
Het korte antwoord is ‘ja’. Als werknemer moet je altijd proberen om naar je werk te gaan. Dit is jouw eigen verantwoordelijkheid. Als het echt niet lukt vanwege overmacht, zoals een weeralarm, dan kan je met je leidinggevende bespreken of er een mogelijkheid is om thuis te werken. Als je geen belangrijke afspraken hebt die dag of als je je afspraken kunt verzetten, is het gebruikelijk dat je werkgever je thuis laat werken. Sinds de coronacrisis is dit natuurlijk al een stuk makkelijker.
Ik kan niet thuiswerken
Thuiswerken is helaas niet voor iedereen een oplossing. Er zijn beroepen die niet vanuit huis uitgevoerd kunnen worden. Dit kan gaan om docenten, zorgpersoneel of pakketbezorgers. Deze mensen zullen waarschijnlijk wel gewoon naar hun werk moeten reizen. Uit rechtspraak volgt dat normale bedrijfsrisico’s voor rekening van de werkgever komen. Ga vooral dus in gesprek met je werkgever over de mogelijkheden.
Vakantiedagen
Indien je thuis kan werken, ben je aan het werk en mag dit jou geen verlofdag kosten. Ook als jouw werkgever zegt dat je thuis mag blijven, dan kost dit je in principe geen vakantiedag. Als je zelf besluit niet naar het werk te reizen, dan kost dit je meestal wel een vakantiedag. Het is namelijk je eigen verantwoordelijkheid om op het werk te komen. In je cao, personeelsreglement of arbeidsovereenkomst kunnen hier afspraken over zijn gemaakt.
Code Rood
Je werkgever moet in ieder geval maatregelen nemen als het KNMI of de Rijksoverheid afraden om de weg op te gaan of de trein te pakken. Het bedrijf kan eerder sluiten of jij en je collega’s kunnen verzocht worden om thuis te blijven. Dan hoef je in principe geen verlofdagen op te nemen. Ook kan je afspraken maken met je werkgever over het inhalen van het werk op een ander moment.
Onwerkbaar weer
In de bouw komt het regelmatig voor dat het werk bij slechte weersomstandigheden stil komt te liggen. In de cao Onwerkbaar weer Bouw & Infra zijn hierover afspraken gemaakt. Hier staat bijvoorbeeld in dat werknemers bij een gevoelstemperatuur van -6°C of lager het werk mogen neerleggen. Werknemers hebben dan gewoon recht op loondoorbetaling. Ook kunnen werknemers recht hebben op een WW-uitkering bij onwerkbaar weer. Hiervoor gelden strenge vereisten.
Recht op verschillende soorten verlof
In de wet Arbeid en Zorg zijn verschillende soorten verlof opgenomen. Ook in de cao staan regelingen die recht geven op verlof in bepaalde situaties.
Zorgverlof
Zorgverlof kun je opnemen wanneer je moet zorgen voor een zieke partner, kind, inwonend pleegkind, ouder, grootouder, kleinkind, broer, zus of andere persoon die deel uitmaakt van je huishouden. Er bestaat kortdurend zorgverlof en langdurend zorgverlof.
Kortdurend zorgverlof
Je hebt recht op maximaal 2 keer het aantal uren dat je werkt per week. Werk je bijvoorbeeld 32 uur per week, dan heb je recht op maximaal 64 uur zorgverlof. Volgens de wet heb je recht op minstens 70% van je loon tijdens je zorgverlof. Tijdens dit verlof bouw je ook vakantiedagen op. Wanneer je dagen opneemt voor het zorgverlof mogen deze dagen niet worden ingehouden op je vakantiedagen.
Kortdurend zorgverlof vanuit de cao
Naast het kortdurend zorgverlof in de wet kent de cao Bouw en Infra ook nog een artikel over verlof dat samenhangt met het kortdurend zorgverlof. Namelijk:
- 10 dagen betaald verlof i.v.m. stervensbegeleiding per jaar,
- 10 dagen betaald rouwverlof per jaar.
Werk je in deeltijd? Dan heb je recht op het aantal verlofdagen naar rato van je arbeidsduur.
Let op! Wanneer je van bovenstaand verlof gebruik maakt en binnen 12 maanden kortdurend zorgverlof wil opnemen, krijg je die uren niet uitbetaald.
Langdurend zorgverlof
Langdurend verlof kun je opnemen als je voor een langere periode voor iemand uit je omgeving wil zorgen die levensbedreigend ziek is. Dit langdurend zorgverlof is onbetaald. Je kunt ook naast het verlof in deeltijd werken. Het verlof bedraagt in elke periode van 12 achtereenvolgende maanden ten hoogste 6 keer het aantal uren dat je per week werkt.
Langdurend zorgverlof kun je ook aanvragen wanneer iemand uit je omgeving langere tijd ziek of hulpbehoevend is. Voorwaarde is dan wel dat de verzorging noodzakelijk is en dat jij de enige bent die deze zorg kan geven.
Kort verzuimverlof en geboorteverlof
Kort verzuimverlof
Vanuit de cao Bouw en Infra heb je in bepaalde situaties recht op kort verzuimverlof. Als UTA-medewerker heb je recht op kort verzuimverlof voor onder andere feestelijke gebeurtenissen in de familiekring, andere bijzondere omstandigheden in de familiekring zoals ziekte of overlijden of voor een bezoek aan een (tand)arts. Daarnaast voor religieuze niet-christelijke feestdagen, verhuizing en bijeenkomsten van de werknemersorganisaties FNV en CNV Vakmensen. Zie hier (pagina 26) nog andere redenen waarvoor je kort verzuimverlof kan inzetten.
Ter compensatie ontvang je ieder kalenderjaar een geldbedrag voor 3 volledige dagen, wat in het individueel budget (of Tijdspaarfonds indien deelnemer) gestort wordt.
Geboorteverlof – vanaf 1 januari 2019
Sinds 1 januari 2019 krijgen partners 1 keer de arbeidsduur per week aan geboorteverlof. Een partner die bijvoorbeeld 5 dagen per week 8 uur per dag werkt krijgt 40 uur verlof. De werkgever dient het loon tijdens het geboorteverlof volledig door te betalen. De partner mag zelf bepalen hoe hij of zij deze dagen wil opnemen. Maar ze moeten wel opgenomen worden binnen 4 weken na de geboorte van het kind. Vanuit de cao Bouw en Infra heb je als partner ook nog recht op 1 dag extra betaald verlof voor de bevalling.
Geboorteverlof – vanaf 1 juli 2020
Sinds 1 juli 2020 is het geboorteverlof uitgebreid. Partners kunnen sindsdien maximaal 5 keer het aantal werkuren per week aanvullend geboorteverlof opnemen. Tijdens het verlof krijgt de partner geen salaris maar een uitkering van het UWV. Hij of zij krijgt een uitkering ter hoogte van 70% van zijn of haar dagloon. Er is wel een maximum van 70% van het maximumdagloon.
Partners hebben recht op aanvullend geboorteverlof als het kind op of ná 1 juli 2020 geboren wordt. Zij moeten het aanvullend geboorteverlof opnemen binnen 6 maanden na de geboorte van het kind. Maar eerst moeten zij het geboorteverlof van 1 week hebben opgenomen.
Zwangerschap, bevalling, adoptie en pleegzorg
Zwangerschap en bevallingsverlof
Je hebt recht op minimaal 16 weken zwangerschapsverlof en bevallingsverlof als je:
- Een werknemer bent,
- Een uitzendkracht bent,
- Een ZZP’er bent,
- Een WW-uitkering hebt,
- Een ZW-uitkering hebt,
- Een loongerelateerde WGA-uitkering hebt,
- Binnen 10 weken na het einde van je arbeidsovereenkomst, WW- of ZW-uitkering bent uitgerekend of bevalt.
Begin zwangerschapsverlof
Je zwangerschapsverlof begint tussen 6 en 4 weken vóór je uitgerekende bevallingsdatum. Je mag zelf kiezen tot welke dag je in deze periode blijft werken.
Begin bevallingsverlof
Het bevallingsverlof gaat in op de dag nadat je bevallen bent. Je hebt recht op minimaal 10 weken bevallingsverlof. Neem je minder dan 6 weken zwangerschapsverlof op, dan mag je deze weken bij je bevallingsverlof optellen. Zo blijft je totale verlof 16 weken.
Wanneer je kind eerder komt dan de uitgerekende datum, dan tel je de dagen dat je minder dan 6 weken zwangerschapsverlof hebt gehad op bij je bevallingsverlof. Komt je kind later dan uitgerekend, dan gaan de extra dagen niet van je bevallingsverlof af. In totaal heb je dan dus meer dan 16 weken verlof.
Wanneer je een twee- of meerling krijgt heb je meestal recht op 20 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Je zwangerschapsverlof begint 8 tot 10 weken vóór de datum dat je gaat bevallen en je bevallingsverlof duurt minimaal 10 weken. Lees hier meer over werken terwijl je in verwachting bent.
Extra bevallingsverlof bij ziekenhuisopname kind
Als je kind langer dan een week in het ziekenhuis heeft gelegen, kun je recht hebben op extra bevallingsverlof. Zo kan je je kind een aantal weken thuis verzorgen.
De 1e week dat je baby in het ziekenhuis ligt heb je geen recht op extra verlof. Wanneer je baby 2 weken in het ziekenhuis moest blijven, kan je verlof 1 week langer duren. Afhankelijk van je situatie kan je in totaal maximaal 10 weken extra bevallingsverlof krijgen.
Adoptie en pleegzorg
Je hebt sinds 1 januari 2019 recht op maximaal 6 weken adoptieverlof of pleegzorgverlof. Voorheen was dat maximaal 4 weken.
Minstens 3 weken voordat je adoptie- of pleegzorgverlof wilt laten ingaan, vraag je dit verlof aan bij je werkgever. Je kunt het verlof op 2 manieren opnemen. Je kan bij je werkgever maximaal 6 weken aaneengesloten verlof opnemen binnen 26 weken of dit verlof verspreiden over 26 weken. Heb je een uitkering, dan neem je je 6 weken verlof in een aaneengesloten periode op. Als je 2 of meer kinderen tegelijk adopteert, heb je maar 1 keer recht op adoptieverlof.
Ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof houdt in dat je tijdelijk minder gaat werken om meer tijd te besteden aan de zorg van je kind. Wanneer je ouderschapsverlof opneemt wijzigt je arbeidsovereenkomst dus niet. Na afloop van je verlof werk je weer de uren die in je arbeidsovereenkomst zijn afgesproken.
(Deels) betaald ouderschapsverlof
Het is nog even wachten maar vanaf augustus 2022 hebben ouders recht op 9 weken (deels) betaald ouderschapsverlof. Ouders krijgen maximaal 70 procent van hun loon doorbetaald tijdens het verlof. De uitkering wordt gedaan door het UWV.
Een belangrijk element is dat de eerste negen weken alleen worden betaald als deze in het eerste levensjaar van je kind worden opgenomen.
Voorwaarden recht op ouderschapsverlof
Er gelden een aantal voorwaarden waaraan je moet voldoen om recht te hebben op ouderschapsverlof:
- Je bent ouder of verzorger van een kind,
- Je kind is niet ouder dan 8 jaar,
- Wanneer het om een pleeg- of stiefkind gaat moet je kind op jouw adres ingeschreven staan.
Je hebt recht op ouderschapsverlof voor je:
- Biologische kinderen,
- Adoptiekinderen,
- Pleegkinderen,
- Stiefkinderen.
Aanvragen ouderschapsverlof
Je kunt het ouderschapsverlof aanvragen zodra je in dienst bent bij je werkgever. Het maakt niet uit hoelang je voor je werkgever werkzaam bent en of je een arbeidsovereenkomst hebt voor bepaalde of onbepaalde tijd. Wanneer je meer dan 1 kind hebt, kun je voor elk kind opnieuw ouderschapsverlof aanvragen.
Je hebt in totaal recht op ouderschapsverlof voor 26 keer de hoogte van je wekelijkse arbeidsduur. Zoals hierboven beschreven zijn de eerste 9 weken hiervan vanaf augustus 2022 (deels) betaald. In overleg met je werkgever kun je afspreken hoe en wanneer je het verlof wil opnemen. Je werkgever mag je verzoek om ouderschapsverlof op te nemen niet weigeren alleen wanneer er sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. In dit geval kan je werkgever een andere verdeling met je afspreken.
Het ouderschapsverlof vraagt je ten minste 2 maanden voordat je wil dat het ingaat schriftelijk aan bij je werkgever. Vermeld minstens de volgende gegevens in je aanvraag:
- De datum waarop je het verlof in wilt laten gaan,
- Hoeveel verlof je wilt opnemen,
- Op welke dagen je het verlof wilt opnemen,
- Over welke periode je het verlof wilt opnemen.
Onbetaald ouderschapsverlof
Naast betaald ouderschapsverlof is er ook onbetaald ouderschapsverlof. De uren die je minder werkt, krijg je dan niet betaald. Vanaf augustus 2022 zijn de eerste 9 weken ouderschapsverlof (deels) betaald. Wanneer je nog langer ouderschapsverlof wil opnemen heb je vervolgens nog recht op 17 weken onbetaald ouderschapsverlof.
